In ons artikel van twee weken terug stond aangekondigd dat we deze keer de deflatie in Japan zouden behandelen. Dit leidde al direct tot een interessante reactie. De punten die Rothbard in de hieronder herhaalde reactie aankaart vormen de kern van veel discussies over het optreden van centrale banken over de hele wereld. Er valt veel voor te zeggen dat een crisis deel is van een natuurlijk helingsproces, maar het is tegelijk niet geheel onbegrijpelijk dat centrale banken die proberen te vermijden. De vraag is terecht of het probleem daardoor niet verergert, juist daarom is de situatie in Japan zo interessant. Om hier op in te kunnen gaan laten we deze keer ons dierbare goud en zilver buiten beschouwing.
Rothbard 15-10 ’12:
“Met deflatie is overigens niets mis. Deflatie is wat je krijgt als malinvesteringen gecorrigeerd worden (het leeglopen van zeepbellen), of als de economie sneller groeit dan de geldhoeveelheid. In het geval van Japan in de eerste belangrijk: Juist omdat de Japanse overheid deflatie tegengaat, oftewel malinvesteringen stopt gecorrigeerd te worden en die zeepbellen weerhoudt van leeglopen, zit de economie aldaar in zo’n sleur. Mensen hebben een slechte associatie met deflatie omdat het vaak samengaat met economische crisis, maar deflatie is het gevolg van economisch crisissen, niet de oorzaak. De oorzaak zijn de malinvesteringen die vooraf gegaan zijn aan die crisis. De crisis is het medicijn, niet de ziekte.”
De Japanse yen lijdt al bijna 20 jaar aan deflatie, de yen wordt met andere woorden steeds duurder. Dat klinkt in eerste instantie niet als een reden om je op te winden. Geld dat meer waard wordt lijkt toch goed nieuws. Maar deflatie is vergelijkbaar met een auto die steeds harder gaat rijden, aanvankelijk is het de bedoeling, dan gaat het helaas al snel van spannend naar gevaarlijk. Met een beetje pech komt het uiteindelijk tot een crash. Deflatie komt door een gebrek aan investeringen en aankopen. Er is in plaats van teveel geld in omloop (inflatie), te weinig geld in omloop. De prijzen dalen omdat er te weinig wordt gekocht en als de prijzen dalen renderen investeringen slecht. Als investeringen weinig opleveren zullen ze automatisch minder vaak gedaan worden waardoor er nog minder wordt gekocht en de prijzen weer verder dalen.
baburu keiki
Dit kan een negatieve spiraal worden die nog eens wordt versterkt door het feit dat er minder geëxporteerd wordt omdat de munt, in dit geval de yen, steeds duurder wordt voor buitenlandse partijen. Aan het einde van het de rit komt dan ‘de crash’, in dit geval het tot stilstand komen van de economie. Niemand koop meer, dus niemand investeert meer, dus niemand produceert meer. De Japanse centrale bank wil dit voorkomen door veel yens in omloop te brengen. Zij hopen dat iemand ze vervolgens wil uitgeven. Veel van dit geld blijft echter hangen bij banken en speculanten, toch houden ze vol dat het de economie draaiende houdt.
Zoals Rothbard terecht zegt is deflatie meestal niet de oorzaak, maar het gevolg van een crisis. Dat is ook in Japan het geval. Na de economische wonderjaren 1960 tot 1990 ontstond in Japan het ‘verloren decennium’. In de jaren ‘60 groeide de Japanse economie gemiddeld 10% en in de jaren ’80 nog gemiddeld 4%. Eind jaren ’80 ontstond er een bubbel in aandelen en onroerend goed omdat er veel geld was verdiend dat alleen nog maar in aandelen en onroerend goed verdween. Dat was het moment dat Japan overschakelde van een lage-lonen-economie naar een hoge-lonen-economie. Toen deze baburu keiki (bubbeleconomie) knapte, verloren een hoop Japanners niet allen veel geld, maar ook hun vertrouwen in de economie.
Verslaafd aan stimuleringsmiddelen
Economen die in de maakbaarheid van de markt geloven zeggen dat de BoJ direct had moeten overgaan tot renteverlaging en monetaire verruiming (geld drukken). Omdat de Japanse bankiers daar te lang mee zouden hebben gewacht zit Japan nu al ruim 20 jaar met deflationaire druk. Anderen (zoals onze prepper-commentator) zeggen dat de reactie van BoJ in eerste instantie goed was en dat ze de fout in zijn gegaan toen ze uiteindelijk besloten in te grijpen. De suggestie is dat de Japanse economie als een drugsverslaafde die bijna cold-turkey was afgekickt alsnog aan de methadon is gegaan. De Japanse economie is nu ruim 20 jaar verslaafd aan stimuleringsmiddelen terwijl ze beter meteen door de zure appel heen hadden kunnen bijten.
Voorstanders van het zure appel model kunnen wijzen op de prijs die Japan betaalt voor de monetaire stimuleringsmiddelen. Per hoofd van de bevolking hebben de Japanners een schuld opgebouwd van 75.000 euro. Dat betekent dat de val alleen maar dieper wordt als de deflatie uiteindelijk toch doorzet. Daartegenover staat dat Japan nog niet in een crisis terecht is gekomen en dat de gevolgen daarvan ook in de vroege jaren 90 best dramatisch hadden kunnen zijn. Stel dat de BoJ er in slaagt de boel weer goed te laten draaien, dan hebben ze ineens het gelijk aan hun zijde. Het is maar de vraag of dat ze zal lukken. Bovendien zijn de voordelen van het gelddrukken ongelijk verdeeld. We kunnen wel stellen dat de oplossing van Rothbard eerlijker en natuurlijker was geweest, of het ook op de lange termijn beter is om deflatie ongestoord zijn werk te laten doen moet de toekomst uitwijzen.
Over twee weken zijn we terug met extra nadruk op de bescherming die goud en zilver kunnen bieden als de centrale banken van de wereld het laten afweten.
[Disclaimer] De artikelen van The Silver Mountain vormen een weerspiegeling van de opinie van de auteur en niet van de organisatie The Silver Mountain. Deze artikelen zijn bedoeld om u te helpen een mening te vormen over de edelmetaalmarkt en constitueren geen advies. De inhoud is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, maar The Silver Mountain accepteert geen verantwoordelijkheid voor eventuele onjuistheden. Alleen u kan beslissen wat de juiste manier is om uw vermogen te beheren. Als u besluit te handelen op basis van de inhoud van het Silver Mountain blog dient u elders de betreffende inhoud te verifiëren. De auteur van dit artikel bezit een long positie in fysiek zilver.
